Stosowanie czasowników i strony czynnej w pracy magisterskiej ma kluczowe znaczenie dla jej jasności, precyzji oraz profesjonalizmu. Czasowniki pełnią fundamentalną rolę w budowie zdań, nadają im dynamikę oraz określają relacje między podmiotem a czynnościami, które on wykonuje. W pracy naukowej bardzo ważne jest umiejętne posługiwanie się czasownikami w taki sposób, aby tekst był klarowny, zwięzły i zrozumiały. Dodatkowo, wybór strony czynnej zamiast biernej może wpłynąć na większą przejrzystość pracy i lepsze zrozumienie treści przez czytelnika.
Pierwszym krokiem do skutecznego stosowania czasowników w pracy magisterskiej jest zwrócenie uwagi na precyzyjny dobór słów. Czasowniki powinny dokładnie opisywać to, co autor chce przekazać. Ważne jest unikanie niejasnych lub zbyt ogólnych czasowników, które mogą rozmywać sens wypowiedzi. Na przykład, czasowniki takie jak „robić” czy „sprawiać” są bardzo szerokie i mogą być zastąpione bardziej precyzyjnymi, jak np. „analizować”, „syntetyzować” czy „porównywać”. Dzięki temu, że autor wybiera bardziej konkretne czasowniki, zwiększa się klarowność tekstu, a czytelnik ma lepsze wyobrażenie o dokładnym przebiegu czynności opisanych w pracy.
W kontekście czasowników ważnym aspektem jest unikanie form nadmiernie złożonych i skomplikowanych. W pracy naukowej, szczególnie na poziomie magisterskim, istnieje pokusa stosowania skomplikowanego języka, aby nadać tekstowi bardziej formalny charakter. Często jednak prowadzi to do niepotrzebnej zawiłości i sprawia, że tekst staje się trudny w odbiorze. Zamiast tego warto postawić na prostotę i przejrzystość. Czasowniki powinny być używane w formie, która bezpośrednio przekazuje znaczenie i jest zrozumiała dla czytelnika. Skupienie się na prostym i bezpośrednim języku nie oznacza uproszczenia treści, lecz sprawia, że przekaz jest bardziej klarowny.
Kolejnym istotnym zagadnieniem w stosowaniu czasowników jest używanie odpowiedniego czasu. W pracy magisterskiej przeważnie używa się czasu przeszłego, gdy opisuje się badania lub eksperymenty, które zostały już przeprowadzone. Na przykład: „Przeprowadzono badanie, które wykazało…” Czas teraźniejszy można natomiast stosować do opisywania aktualnych ustaleń teoretycznych lub powszechnie akceptowanych praw naukowych. Na przykład: „Teoria Einsteina zakłada, że…”. Warto zwrócić uwagę na konsekwencję w stosowaniu czasu w obrębie jednej sekcji pracy. Skakanie pomiędzy różnymi czasami może wprowadzać chaos i sprawić, że tekst będzie trudniejszy do zrozumienia.
Istnieje również kwestia stosowania strony czynnej i biernej w pracy magisterskiej. Zasadniczo, strona czynna jest preferowana w tekstach naukowych, ponieważ jest bardziej bezpośrednia i dynamiczna. Strona czynna sprawia, że zdania są krótsze, a ich przekaz bardziej oczywisty. Na przykład: „Badacz przeprowadził eksperyment” brzmi znacznie bardziej klarownie niż „Eksperyment został przeprowadzony przez badacza”. Strona czynna pozwala także na lepsze zidentyfikowanie, kto jest odpowiedzialny za daną czynność, co zwiększa przejrzystość pracy. Warto stosować stronę czynną w opisach badań własnych oraz w sekcjach, gdzie istotne jest wskazanie na aktywny udział autora w procesie badawczym.
Mimo że strona czynna jest preferowana, nie oznacza to, że strona bierna powinna być całkowicie wyeliminowana. Strona bierna może być użyteczna w sytuacjach, gdy osoba wykonująca czynność nie jest ważna, a większą rolę odgrywa sama czynność lub jej skutek. Na przykład, gdy ważniejsze jest to, że coś zostało zrobione, a nie kto to zrobił, strona bierna może być odpowiednia: „Próbka została poddana analizie chemicznej”. W takich przypadkach strona bierna pozwala na większe skupienie się na obiekcie badań, a nie na osobie badacza. Ważne jest jednak, aby używać jej z umiarem, aby nie sprawić, że tekst stanie się zbyt formalny i mało dynamiczny.
Warto również zwrócić uwagę na sposób konstruowania zdań z czasownikami. Należy unikać zbyt długich, skomplikowanych konstrukcji, które mogą zamazywać główną myśl. Zbyt złożone zdania, zwłaszcza te zawierające kilka czasowników, mogą być trudne w odbiorze i zmniejszać zrozumiałość tekstu. Przykładem może być zdanie: „W trakcie przeprowadzania badania, które miało na celu zbadanie wpływu temperatury na reakcje chemiczne, zaobserwowano, że…” Takie zdanie można podzielić na krótsze, bardziej przejrzyste frazy: „Przeprowadzono badanie mające na celu zbadanie wpływu temperatury na reakcje chemiczne. Zaobserwowano, że…”.
Kolejną kwestią jest unikanie zbyt częstego stosowania czasowników modalnych, takich jak „można”, „trzeba”, „należy”. Choć czasami są one niezbędne, ich nadmierne używanie może prowadzić do ogólnikowości i braku precyzji. Zamiast pisać: „Należy zauważyć, że badania wskazują na…”, lepiej użyć bardziej stanowczego i bezpośredniego sformułowania: „Badania wskazują na…”. Takie podejście sprawia, że wypowiedź brzmi bardziej zdecydowanie i pewnie, co jest pożądane w pracach naukowych.
Na koniec warto pamiętać o umiejętnym stosowaniu czasowników w formach bezosobowych, które mogą być przydatne w bardziej formalnych fragmentach pracy. Formy takie jak „zauważono”, „odnotowano”, „stwierdzono” pozwalają na obiektywizację pewnych procesów, zwłaszcza w sekcjach, które opisują wyniki badań. Jednak także tutaj należy zachować umiar, aby nie sprawić, że tekst będzie brzmiał zbyt formalnie i nieczytelnie.
Stosowanie czasowników i wybór odpowiedniej strony w pracy magisterskiej wymaga pewnej elastyczności i wyczucia. Ważne jest, aby dopasować styl do treści pracy, zachowując przy tym klarowność, precyzję i profesjonalizm. Czasowniki i strona czynna powinny służyć jako narzędzia wspierające przekaz treści naukowych w sposób możliwie najbardziej zrozumiały i bezpośredni.