Opis rezultatów badań empirycznych to kluczowy element każdej pracy badawczej, w tym pracy magisterskiej. Jest to etap, w którym badacz prezentuje dane zebrane podczas badań, interpretuje je, a następnie ocenia w kontekście postawionych wcześniej hipotez lub pytań badawczych. Wyniki badań empirycznych dostarczają bezpośrednich odpowiedzi na te pytania, jednocześnie umożliwiając analizę głównego problemu badawczego. Ważne jest, aby wyniki były prezentowane w sposób jasny, zrozumiały i uporządkowany, co pozwoli czytelnikowi łatwo śledzić myśli badacza i zrozumieć znaczenie uzyskanych danych.
Na początkowym etapie opisywania rezultatów badań empirycznych, kluczowe jest przedstawienie, jakie dane zostały zebrane oraz jakie metody zastosowano do ich analizy. Badania empiryczne opierają się na bezpośredniej obserwacji rzeczywistości, zbieraniu informacji poprzez eksperymenty, ankiety, wywiady lub inne formy gromadzenia danych, a następnie na ich przetwarzaniu za pomocą określonych narzędzi. Magistrant powinien dokładnie opisać, jakie metody zostały zastosowane do zebrania danych, np. wywiady jakościowe, kwestionariusze ankietowe, pomiary eksperymentalne czy analiza dokumentów. Następnie należy wyjaśnić, w jaki sposób dane te zostały przetworzone – czy zastosowano narzędzia statystyczne, metody analizy treści, modele matematyczne, czy też inne techniki analizy danych. Opis metodologiczny powinien być krótki, ponieważ szczegóły dotyczące metodologii są zazwyczaj omawiane w osobnym rozdziale pracy, jednak trzeba go zawrzeć, aby czytelnik mógł zrozumieć, na jakiej podstawie powstały zaprezentowane wyniki.
Następnie magistrant powinien przejść do prezentacji wyników. W tej części istotne jest, aby dane były przedstawione w sposób zrozumiały i uporządkowany. Dobrym sposobem na organizację tej części pracy jest podział wyników według poszczególnych pytań badawczych lub hipotez. Dzięki temu każdy z prezentowanych wyników będzie bezpośrednio powiązany z konkretnym aspektem badania. Dane można prezentować w różny sposób, w zależności od ich charakteru. W przypadku badań ilościowych bardzo pomocne mogą być tabele, wykresy, diagramy lub inne formy wizualizacji danych. Takie przedstawienie informacji ułatwia ich przyswajanie oraz umożliwia szybkie porównanie wyników między różnymi grupami, zmiennymi lub momentami badania. Z kolei w badaniach jakościowych magistrant powinien skupić się na opisaniu wyników w bardziej narracyjny sposób, podając przykłady odpowiedzi uczestników, cytaty z wywiadów lub opisy analizowanych treści.
Kluczowe jest, aby prezentować wyniki obiektywnie, bez wprowadzania nadmiernej interpretacji czy emocji. Magistrant powinien unikać oceniania lub wyciągania wniosków w tej części pracy – te elementy powinny pojawić się w sekcji poświęconej dyskusji wyników. Prezentacja rezultatów badań empirycznych powinna ograniczać się do przedstawienia faktów. Dla przykładu, w badaniach ankietowych warto podać konkretne liczby, odsetki oraz ewentualne zależności między zmiennymi, ale na tym etapie nie należy próbować ich wyjaśniać. Kluczowe jest precyzyjne przedstawienie danych w taki sposób, aby czytelnik mógł samodzielnie zrozumieć, jakie informacje zostały uzyskane w badaniu.
W przypadku badań ilościowych, statystyczna analiza wyników odgrywa bardzo ważną rolę. Po zebraniu danych należy przeprowadzić odpowiednie analizy statystyczne, takie jak testy statystyczne, regresje, korelacje lub analizy wariancji (ANOVA), aby sprawdzić, czy wyniki są istotne statystycznie. Opisując wyniki, magistrant powinien podać szczegółowe informacje na temat zastosowanych testów statystycznych, wartość wskaźnika p (czyli poziom istotności statystycznej), a także inne istotne parametry statystyczne, które pozwalają ocenić siłę i charakter zależności między zmiennymi. Ważne jest, aby magistrant przedstawił te wyniki w sposób jasny, nawet dla czytelnika, który nie jest specjalistą w dziedzinie statystyki. Dlatego warto stosować zarówno specjalistyczne zapisy statystyczne, jak i zrozumiałe dla laików opisy werbalne.
W badaniach jakościowych kluczową rolę odgrywa kategoryzacja i analiza treści. W przypadku badań opartych na wywiadach lub analizie tekstów, magistrant powinien szczegółowo opisać proces kodowania danych, czyli przypisywania fragmentom tekstu określonych kategorii tematycznych. W tej części należy przedstawić główne kategorie lub tematy, które wyłoniły się z analizy, oraz wyjaśnić, jak były one związane z postawionymi wcześniej pytaniami badawczymi. Warto także przytoczyć konkretne przykłady, aby zilustrować wyniki. Opisując rezultaty badań jakościowych, magistrant musi szczególnie dbać o przejrzystość i klarowność – badania jakościowe często są bardziej skomplikowane do przedstawienia niż ilościowe, dlatego ważne jest, aby odpowiednio je uporządkować.
Po prezentacji danych istotnym elementem opisu wyników badań empirycznych jest wstępna interpretacja wyników. Choć pełna interpretacja wyników i ich znaczenie powinny zostać szczegółowo omówione w rozdziale dotyczącym dyskusji wyników, warto na końcu części poświęconej opisowi wyników wspomnieć, czy uzyskane wyniki potwierdzają postawione hipotezy. Na przykład, jeśli badacz postawił hipotezę, że pewien czynnik pozytywnie wpływa na wyniki uczniów, a dane rzeczywiście to potwierdzają, magistrant może napisać, że „uzyskane dane wskazują na pozytywną korelację między stosowaniem nowoczesnych technologii a wynikami uczniów”. Taka wstępna interpretacja powinna być jednak ograniczona i nie zdominować głównej części dotyczącej surowych wyników.
Końcowym etapem opisu wyników badań empirycznych jest zwrócenie uwagi na wszelkie trudności lub ograniczenia, które mogły wpłynąć na wyniki badań. Badania empiryczne rzadko są doskonałe, a różne czynniki mogą wpłynąć na dokładność wyników. Mogą to być ograniczenia związane z dostępem do próby, metodami zbierania danych, problemami technicznymi lub subiektywnymi odpowiedziami uczestników badania. Badacz powinien być świadomy tych ograniczeń i opisać je w sposób klarowny, co pozwala na bardziej obiektywną ocenę uzyskanych wyników. Takie podejście świadczy o rzetelności badacza oraz pokazuje, że badanie było prowadzone z należytą starannością.
Opis rezultatów badań empirycznych jest jednym z kluczowych rozdziałów każdej pracy magisterskiej. Wymaga on precyzyjnego przedstawienia uzyskanych danych, zastosowanych metod oraz obiektywnej prezentacji wyników. Magistrant powinien zadbać o to, aby wyniki były przedstawione w sposób uporządkowany i zrozumiały, z odpowiednimi odniesieniami do postawionych pytań badawczych lub hipotez. Ostatecznie, solidna i klarowna prezentacja wyników stanowi fundament do dalszej dyskusji i interpretacji wniosków, co z kolei przyczynia się do wartości naukowej całej pracy.